Jeśli chcemy przekształcić trwałe użytki zielone w grunty orne, to trzeba pamiętać, że ten zabieg jest regulowany prawnie. Wynika to z prawodawstwa UE, w którym każdy kraj członkowski zobowiązany jest zapewnić odpowiedni stosunek trwałych użytków zielonych do całkowitej powierzchni gruntów rolnych. Mówimy tu o wskaźniku referencyjnym. Wysokość wskaźnika referencyjnego ogłasza co roku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Trwałe użytki zielone – co nam wolno, a czego nie
W związku z ustalonymi wymogami nie wolno zaorywać i przekształcać trwałych użytków zielonych objętych programem rolnośrodowiskowym lub położonych na obszarach Natura 2000. MRiRW stoi na stanowisku, że cenny przyrodniczo trwały użytek zielony nie może być zaorany. Na rolników nie spełniających tych wymogów nakładane będą kary administracyjne skutkujące zmniejszeniem kwoty płatności bezpośredniej.
W innej sytuacji są rolnicy posiadający trwałe użytki zielone, które nie są cenne przyrodniczo. Tu możliwość przekształcenia trwałych użytków zielonych na grunty rolne zależy od wskaźnika referencyjnego. Do niedawna planując przekształcenie trwałych użytków zielonych na grunty orne należało zwrócić się z prośbą o zgodę do kierownika Biura Powiatowego ARiMR obsługującego nasz wniosek obszarowy.
Przekształcenia TUZ a dopłaty
Specjalistka z biura powiatowego w Żyrardowie informuje, że:
– Przekształcenia trwałych użytków zielonych w grunt orny nie trzeba zgłaszać kierownikowi Biura Powiatowego ARiMR. W e-wniosku zamieniamy działkę TUZ na grunt orny, wykazując znajdującą się na nim uprawę. Może się jednak zdarzyć, że zostanie przekroczony w skali kraju wskaźnik referencyjny, wtedy rolnicy będą musieli przywrócić trwałe użytki zielone. Nie będą stosowane kary finansowe, chyba że po wydaniu nakazu przez kierownika BP ARiMR rolnik w przyszłym roku się do nich nie zastosuje.
Takie samo stanowisko prezentuje Barbara Karol, kierownik Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Makowie Mazowieckim: – Gdy w e-wniosku wyświetlimy nasze działki, działkę z TUZ zamieniamy w grunt orny wpisując znajdującą się tam uprawę. Nie ma potrzeby zgłaszania tej zmiany do kierownika BP ARiMR. W sytuacji jednak, gdy zostanie naruszone dopuszczalne 5% obszaru TUZ w skali kraju, rolnicy mogą otrzymać decyzję o przywróceniu trwałych użytków zielonych. Rolnik nie ponosi konsekwencji finansowych, gdyż zarówno do gruntów ornych jak i TUZ przysługuje jednolita płatność obszarowa. Po otrzymaniu nakazu o przywróceniu TUZ musi jednak zastosować się do niego, aby w przyszłym roku skorzystać z pełnych dopłat.
Kto może przekształcać trwałe użytki rolne?
W żadnym wypadku nie wolno zaorywać i przekształcać tych trwałych użytków zielonych, w gospodarstwie, w którym realizowany jest programem rolnośrodowiskowy lub położonym na obszarach NATURA 2000.
Inaczej mogą postąpić rolnicy posiadający trwałe użytki zielone, które nie są cenne przyrodniczo. Wówczas zakaz ich przekształcania, w tym zaorywania, obowiązuje tylko wtedy, gdy stosunek TUZ do wszystkich użytków rolnych w danym roku dla całego kraju zmniejszy się o więcej niż 5% do wskaźnika referencyjnego ustalonego w 2015 roku. O przekroczeniach wskaźnika referencyjnego rolnicy dowiedzą się jednak dopiero po zakończeniu procedury przyjmowania wniosków o dopłaty bezpośrednie.